Lokale lobby

Lobbyen is het uitoefenen van invloed op beleidsmakers bij bestuursorganen om besluitvorming te beïnvloeden. Als trailcrew of mountainbikevereniging zul je vooral lobbyen bij de gemeente, maar je kan natuurlijk ook met de Provincie te maken hebben.

Je kunt op indirecte wijze lobbyen door het beïnvloeden van de publieke opinie, waarmee bestuursorganen onder druk worden gezet om in actie te komen. Maar het is ook mogelijk om op directe wijze te lobbyen door bijvoorbeeld gebruik te maken van de mogelijkheid om in te spreken tijdens de raadsvergaderingen van de gemeente.

Maak vrienden in vredestijd

Voorwaarde voor een goede lobby is dat de contacten met de mensen die je wilt beïnvloeden goed zijn. Daarom is het zinvol om in rustige tijden een goede relatie op te bouwen met ambtenaren en politici in jouw gemeente die invloed hebben op besluiten die jullie initiatief raken. Daarom is het belangrijk dat je - zodra je een idee hebt voor een mountainbikeroute - samenwerkt, ook met organisaties die misschien tegenovergestelde belangen hebben.

Breng in kaart met wie je allemaal te maken hebt en waar je vrienden in vredestijd mee wilt maken:

• Gemeente
• Provincie
• Sportvereniging met vergelijkbare belangen, zoals wandelaars en ruiters
• Wielerclubs, mountainbikeverenigingen en tochtorganisatoren
• Terreineigenaren, ook privé - en hun boswachters
• Natuurorganisaties
• Waterschappen en recreatieschappen
• Bewonersgroepen
• Ondernemers, zoals horeca en fietsenzaken
• De mountainbikers zelf
• Andere recreanten en bosgebruikers

Eenmaal een netwerk opgebouwd. Zorg dan dat je het ook onderhoudt. Een relevant netwerk vormt een belangrijke bron van informatie over nieuwe initiatieven en ontwikkelingen binnen en buiten de gemeente. Daarnaast ontdek je wie voorstander is van welk standpunt en met wie je rekening moet houden. Tenslotte bieden netwerken de mogelijkheid om standpunten en strategieën af te stemmen. Op die manier maken netwerken het mogelijk coalities te vormen van gelijkgestemden over het onderwerp. Dat geeft jullie weer een grotere kans op succes en op het realiseren van jullie wensen.
 

Samen sta je sterker

Heb je al een mountainbikeroute of ben je als mountainbikevereniging actief in een gebied waar je tegen problemen aanloopt? Zoek dan ook de samenwerking op. Samen sta je sterker en weet je meer. Als je namens meerdere mensen spreekt, neemt de gemeente of Provincie je eerder serieus.

Voordat je zelf een nieuwe groep start, kijk je natuurlijk eerst of er al bestaande groepen bezig zijn. Wellicht kun je aansluiten bij een bestaande groep of met een aantal mensen uit een bestaand overleg een eigen groep opzetten. Let er daarbij op, dat je verschillende mensen in je groep krijgt. Mensen met veel inhoudelijke kennis en mensen met contacten bij de gemeente en gemeenteraad zijn natuurlijk handig. Maar iemand die goed is met sociale media of iemand die goed kan schrijven, is ook nodig. En mensen die goed zijn in organiseren of nieuwe mensen bij je groep betrekken zijn eveneens van belang.

 

Weet wanneer er beslist wordt

In verkiezingstijd - zoals de gemeenteraadsverkiezingen, Provinciale Staten-verkiezingen en Waterschapsverkiezingen - kun je op een andere manier invloed uitoefenen op het beleid. Er wordt namelijk gewerkt aan partijprogramma’s en standpunten worden opnieuw bepaald. 

Om de 4 jaar worden nieuwe gemeenteraads- en Provinciale Staten-verkiezingen gehouden. Voor jouw trailcrew of mountainbikevereniging is dat een uitgelezen kans je te profileren en te pleiten voor betere fietsinfrastructuur in je gemeente bijvoorbeeld. De lokale verkiezingsprogramma’s zijn een goed startpunt voor de lokale lobby. Als burger kun je hier invloed op uitoefenen door je mening te laten horen. De programma’s van de partijen die na de verkiezingen gaan regeren vormen de basis van de onderhandelingen over het te vormen coalitieakkoord. In dat akkoord staat in grote lijnen wat de gemeente de komende 4 jaar gaat doen.

Het beïnvloeden van lokale verkiezingsprogramma's is in het kader van belangenbehartiging buitengewoon zinvol:

1. Het is een mogelijkheid om je trailcrew of als mountainbikevereniging positief onder de aandacht te brengen.
2. Een punt in een verkiezingsprogramma geldt als een partijstandpunt.
3. Een coalitiepartij (in spe) zal proberen de punten uit haar verkiezingsprogramma in het collegeprogramma te laten terugkomen.
4. De beste garantie voor het invoeren van goed beleid is een formulering hierover in het collegeakkoord.

Als het collegeakkoord eenmaal rond is, kun je daar geen invloed meer op uitoefenen. Maar er is altijd discussie mogelijk over de uitvoering. Bijvoorbeeld tijdens inspraakbijeenkomsten en commissie- of raadsvergaderingen. Onder het kopje Tips lees je hoe je buiten verkiezingstijd om de aandacht trekt van beleidsmakers.

Brengen en halen

Je kunt alleen succesvol zijn in de lobby als er een wederzijds belang is. Onderzoek dus hoe jouw initiatief van betekenis kan zijn voor voor politici of ambtenaren. Dat kan ook zijn als klankbord of door het aanleveren van relevante informatie. Want vergeet niet dat jij de expert bent. In de politiek is men doorgaans blij met de input van de expert. Jij weet alles over mountainbiken, je kent het gebied, je weet wat er speelt op en rond de mountainbikeroute en hebt daar ook cijfers over paraat.

Zorg dus dat je altijd up-to-date cijfers hebt over het aantal mountainbikers dat je route jaarlijks bezoekt, het aantal vrijwilligers, hoeveel tochten er jaarlijks georganiseerd worden en hoeveel deelnemers dat aantrekt, et cetera.


 

Belanghebbenden

Breng in kaart met wie je allemaal te maken hebt en bij wie je met je probleem terecht kunt:

• Gemeente
• Provincie
• Sportvereniging met vergelijkbare belangen, zoals wandelaars en ruiters
• Wielerclubs, mountainbikeverenigingen en tochtorganisatoren
• Terreineigenaren, ook privé - en hun boswachters
• Natuurorganisaties
• Waterschappen en recreatieschappen
• Bewonersgroepen
• Ondernemers, zoals horeca en fietsenzaken
• De mountainbikers zelf
• Andere recreanten en bosgebruikers

Verdiep je in jouw gemeente en Provincie

Het is belangrijk om goed te weten wat er speelt, wat de standpunten zijn en wat de historie van het beleid is in jouw gemeente en Provincie. Verdiep je erin zodat je goed beslagen ten ijs komt in je lobby.

• Lees het collegeakkoord. Als je een maatregel wilt introduceren die niet in het college-akkoord staat, zal je waarschijnlijk stevig moeten lobbyen en onderhandelen. Als je een maatregel wilt invoeren die in strijd is met het college-akkoord, wordt het erg lastig om het alsnog voor elkaar te krijgen.
• Welke partijen zitten er in de coalitie van jouw gemeente? Wat staat er in de partijprogramma’s over de relevante onderwerpen?
• Op de website van de gemeente vind je verslagen van raadsvergaderingen, agenda’s et cetera. Zo kom je erachter wat er afgelopen periode besproken is over jouw onderwerp en wanneer jouw onderwerp geagendeerd staat.
• Kijk ook op de site van de verschillende partijen. Daar vind je de namen van wethouders en raadsleden, maar bovenal de plannen en standpunten van de lokale partijen.
• Je kan over de achtergrond van (kandidaat-)raadsleden of lijsttrekkers ook meer te weten komen door ze via een zoekmachine na te trekken op internet. Hobby’s e.d. kunnen veel over iemand vertellen. Stel dat een gemeenteraadslid voorzitter is van een natuurorganisatie dan wordt het misschien lastiger om een nieuwe mountainbikeroute aan te leggen.
• Kijk ook eens in rapporten van de Rekenkamer. Dit is een onafhankelijk orgaan dat de taak heeft om de gemeente te controleren.
• Ambtenaren kun je altijd bellen met vragen over beleid. Ze zijn verplicht om je te antwoorden en maar heel weinig zaken zijn echt geheim. Of ze zin hebben om aan jouw plannen mee te werken is natuurlijk een andere vraag.
• En tenslotte: bedenk welke overheden betrokken zijn bij de punten waar jij voor lobbyt. Vaak is dat de gemeente, maar in sommige gevallen heb je ook met het Waterschap en Recreatieschap te maken. 

Waar vind ik plannen en programma's?

Verdiep je in de besluiten en plannen van de gemeente of Provincie, zoals de ontwikkeling en het beheer van groen, recreatie en sport.

• Raadpleeg de website van de Provincie of de gemeente.
  • Op Rijksoverheid.nl vind je bijvoorbeeld de beheerplannen Natura 2000 en hoe je inspraak kunt hebben op de besluiten.
• Zoek op de website van de gemeente of Provincie op natuurbeheerplan, groenvisie of perspectief op recreatie.

Tips

Durf jezelf uit te nodigen

Nodig jezelf uit op (digitaal) gesprek bij een raadslid of fractie van een politieke partij. Jouw kennis als ervaringsdeskundige op het gebied van mountainbiken is gewenst. Raadsleden zijn wat dat betreft ‘ook maar mensen’ en kunnen zich met geen mogelijkheid in alles verdiepen. Bovendien hebben ze vaak naast het werk voor de gemeente een ‘normale’ baan. Als vrijwilliger bij een trailcrew of mountainbikevereniging zal je graag met een raadslid of wethouder willen spreken die zich bezighoudt met thema’s die jouw groep raken. Denk aan de portefeuilles ‘recreatie’, ‘evenementen’ en ‘sport’. Deze portefeuilles zijn veelomvattend en een politicus die zich hiermee bezighoudt zal graag zien wat zijn besluiten beteken voor de praktijk. Op de website van de gemeente en de partij zie je de portefeuilleverdeling en staan de contactgegevens.

Organiseer een werkbezoek

Dezelfde interesse die raadsleden en wethouders hebben voor jouw verhaal, hebben ze ook voor jouw vereniging. Naast het horen over de praktijk, willen politici ook graag de praktijk en de eventuele uitwerking van hun besluiten zien. Daarnaast kun je ook van de gelegenheid gebruikmaken door te tonen wat jij als vereniging voor de gemeente betekent: gezondheid, economie, toerisme en een bijdrage aan natuurbehoud en -ontwikkeling. Plan voldoende tijd in voor het bezoek, waardoor er ruimte is voor een rondleiding en er ook tijd overblijft voor een goed gesprek. Vergeet in het gesprek niet aan te geven wat er voor jou speelt en wat de gemeente daarin kan betekenen. Vraag tot slot om een gezamenlijke foto, die vervolgens door beide partijen via sociale media gedeeld kan worden.

 

Nodig politici uit voor een informatieavond

De (al aanwezige) interesse van politici kan nog verder worden verhoogd door het tonen van ‘sectorbelang’. Dit wil zeggen dat het niet in het belang van een enkele vereniging is, maar dat een hele groep van (sport)verenigingen, ondernemers en burgers en ergens (wel of niet) achter staat. Dit kan door het organiseren van een informatieavond vanuit een aantal verenigingen en tochtorganisatoren bijvoorbeeld. Het voordeel van dit format is de mogelijkheid om een grotere groep, bijvoorbeeld een complete fractie of verschillende politieke partijen, uit te nodigen. Stem van te voren de gezamenlijke lijn in het gesprek goed af met de andere bedrijven.

Schrijf een brief richting de gemeente

Een veelgebruikt lobbymiddel is een traditionele brief richting de politiek. Wanneer je een gesprek of werkbezoek niet direct ziet zitten, maar wel contact wil met de politiek, is de lobbybrief een goed alternatief. Het voordeel van de brief is dat je deze kan sturen naar de gemeentegriffie, de ondersteuning van de gemeenteraad, die deze brief door kan zetten richting alle politieke fracties. Wees zo duidelijk mogelijk: wat ervaar jij, wat zijn de gevolgen en hoe kan dit worden aangepakt. Voor een ingezonden brief geldt ‘hoe concreter hoe beter’, dus houd het kort, maximaal twee kantjes.

 

Leg contact met de (lokale) media

Grijp gelegenheden aan om iets te laten publiceren over jouw vereniging of trailcrew. Lokale media is vaak bereid om stukken over te nemen. Wanneer er nieuws is over je organisatie kan je hierover contact opnemen met de media of een stukje indienen. Denk aan het openen van een nieuwe mountainbikeroute, de introductie van het kleurensysteem voor mountainbikeroutes of een opruimactie die je club organiseert. Het bericht in de media kun je weer delen met de lokale politici. Het organiseren van een succesvol gesprek of werkbezoek met de politiek is uiteraard ook nieuwswaardig. De eerder gemaakte foto komt nu goed van pas.

Woon een debat of politiek café bij

Vaak hebben politieke partijen op de website een overzicht van de agenda staan. Zoek hierin naar de ‘discussieavonden’, ‘politieke cafés’ of ‘debatten’. Het gebeurt niet vaak dat er bij deze evenementen ‘niet partijleden’ aansluiten, dus reken op positieve aandacht.

 

Maak gebruik van je inspraakrecht

Zoek ook op de website van de gemeente of Provincie naar 'inspraakrecht' of 'inspraaktraject'. Dat zijn onderwerpen waarover je je mening kunt geven. Zoals over beleid, plannen en besluiten waarbij inspraak mogelijk is.

Start een burgerinitiatief

Heb je een goed idee, bijvoorbeeld voor een opruimactie, een project om meer kinderen te laten fietsen of voor meer begrip in het bos? Dan kun je ondersteuning vragen aan je gemeente. Een idee van burgers om de leefomgeving te verbeteren heet een burgerinitiatief. Initiatieven worden door gemeenten meestal gewaardeerd en vaak ook actief gestimuleerd. Want inspraak en participatie van burgers vinden overheden belangrijk. Wel is en blijft een burgerinitiatief altijd van de initiatiefnemers zelf. Dus als je een idee hebt, ben je vooral zelf aan zet. Je kunt hierbij misschien hulp krijgen van de gemeentelijke diensten, zoals een wijkbureau. Bijvoorbeeld voor het uitlenen van afvalprikkers en vuilniszakken. De meeste gemeenten hebben ook een wijk- of omgevingsmanager in dienst met wie je in gesprek kunt.

 

Dien een petitie in (handtekeningenactie)

Ben je het niet eens met bepaalde plannen van de Provincie of gemeente? Of vind je dat er politieke actie nodig is? Je kunt dit de overheid laten weten door een petitie in te dienen. Een petitie moet je met een brief aanvragen. Dat kan ook digitaal. In de petitie leg je uit met welk plan of welke regel je het oneens bent. Ook geef je aan wat het doel is van de petitie en wie de organisator is. Je kunt alleen een petitie starten, of met een vereniging of stichting. Vaak wordt een petitie aangeboden namens een grote groep mensen. Het maakt niet uit hoe groot die groep mensen is. Je hebt niet een bepaald aantal handtekeningen nodig om een petitie in te dienen.

Er zijn verschillende websites waar je gratis, digitaal een petitie kunt starten. Bijvoorbeeld petities.nl en petitie24.nl. Met een digitale petitie kun je ook handtekeningen verzamelen van mensen die het met je eens zijn.