Verkeersregels

De hierna vermelde verkeersregels voor een fiets gelden ook voor een elektrische fiets met trapondersteuning tot 25 kilometer per uur en een vermogen van maximaal 250 watt. Voor speedpedelecs gelden andere regels.

Basisregels

• Je moet – net als alle andere bestuurders – zoveel mogelijk rechts fietsen.
• Je mag met z'n tweeën naast elkaar fietsen. Je mag alleen geen hinder veroorzaken voor andere verkeersdeelnemers.
• Je haalt fietsers altijd links in, maar je mag bestuurders van andere voertuigen ook rechts inhalen.
• Je steekt je hand uit als je van richting verandert.
• Je mag niet onder invloed van drugs of alcohol fietsen.

Maximumsnelheid

De Wegenverkeerswet zegt niets over een maximum snelheid voor fietsers. Betekent dat dan dat je overal zo hard mag fietsen als je zelf wil? Nee. In de wet staan ook gedragsregels waar je je aan moet houden. Zo is het verboden je zo te gedragen dat je andere verkeersdeelnemers in gevaar brengt of hindert (of dat zou kunnen doen). Oftewel: je gedraagt je gewoon netjes – en past dus je snelheid aan aan de verkeerssituatie.

Voorrangsregels

Of je voorrang hebt of voorrang moet geven, weet je door goed te kijken naar haaientanden op de weg, voorrangsborden en verkeerslichten. Ook rotondes bepalen de voorrang, maar let op: de regels verschillen per gemeente. Let daarom bij rotondes goed op de voorrangsborden en vooral haaientanden. Geef goed richting aan en zoek oogcontact. Laat zien wat je van plan bent.

Over het algemeen geldt:

• Binnen de bebouwde kom: fietsers die op de rotonde rijden, hebben voorrang op verkeer dat de rotonde nadert of verlaat.
• Buiten de bebouwde kom: heb je als fietser geen voorrang op de rotonde. Een fietser die de rotonde volgt moet voorrang geven aan afslaand autoverkeer.

Zijn er geen verkeerslichten, borden, rotonden en/of haaientanden? Dan fiets je op een gelijkwaardig kruispunt. Op gelijkwaardige kruisingen moet iedereen die van links komt voorrang verlenen aan bestuurders die van rechts komen. Uitzonderingen zijn of gelden voor:

• Bestuurders op een onverharde weg geven voorrang aan bestuurders op een verharde weg.
• Kom je van een uitrit of uitritconstructie, vaak een doorgetrokken stoeprand, dan geef je altijd voorrang, ook aan voetgangers. 
• Mensen die géén voertuig besturen, zoals voetgangers, skaters en skeelerers.

En je moet – net als alle andere bestuurders – stoppen voor voetgangers die op het punt staan over te steken op het zebrapad.

Fietshelm

Het is in Nederland niet verplicht, maar onder wielersporters wel gebruikelijk, om een fietshelm te dragen op de fiets. Hoe je ervoor zorgt dat je je helm goed draagt, leggen we in onderstaande video uit. Let op: op een speedpedelec is een helm wél verplicht.

Eisen aan je fiets

Wettelijk gezien moet je fiets hebben:

• een goed werkende bel;
• goed werkende remmen.

Bij slecht zicht overdag en ’s nachts moet je je voor- en achterlicht laten branden:

• een wit of geel voorlicht, of een los lampje met wit of geel licht dat je op je borst draagt;
• een rood achterlicht, of een los lampje met rood licht dat je op je rug draagt.

Let op: losse lampjes mogen dus niet op hoofd, benen of armen worden bevestigd.

Eisen aan je voor- en achterlicht:

• de verlichting schijnt recht vooruit;
• de verlichting mag andere weggebruikers niet verblinden;
• de verlichting mag niet knipperen. Je snelheid en afstand zijn dan moelijker in te schatten.
• de verlichting moet goed zichtbaar zijn voor tegemoetkomende en van achter naderende weggebruikers.

Is je accu leeg of ben je je lampjes vergeten? Dit zijn geen rechtsgeldige redenen om zonder verlichting te fietsen en kunnen daarom net zo goed een boete opleveren: 60 euro exclusief administratiekosten.

Telefoongebruik

Het is verboden om tijdens het fietsen een mobiele telefoon, muziekspeler of ander elektronisch apparaat – zoals je fietscomputer – vast te houden. Je mag dus tijdens het fietsen bijvoorbeeld niet bellen of appen. Je mag tijdens het fietsen ook geen telefoon tussen je oor en schouder klemmen.

Je mag tijdens het fietsen ook geen apparaat vasthouden om te navigeren. Je mag je telefoon of navigatiesysteem wel in een houder op het stuur plaatsen.

Voor bellen, appen, het scherm lezen en navigeren tijdens het fietsen kun je een boete van 140 euro exclusief administratiekosten krijgen.

Je mag je mobiele telefoon of muziekspeler wel handsfree gebruiken, bijvoorbeeld met oortjes of een hoofdtelefoon, maar dan moet je zorgen dat je het omgevingsgeluid kunt blijven horen, bijvoorbeeld door het volume zacht genoeg te zetten of maar één oortje in te doen.

Je mag je telefoon of ander apparaat wel vasthouden als je stilstaat, bijvoorbeeld voor een verkeerslicht of als je op iemand staat te wachten met een lekke band. Je bent dan niet aan het fietsen. Maar zodra je weer in beweging komt, is er wel sprake van fietsen. 

Elektrische fietsen en speedpedelecs

Voor een elektrische fiets – zoals een e-racer, e-gravelbike en e-mountainbike - gelden dezelfde verkeersregels als voor een gewone fiets. Wel gelden er wettelijke eisen waar je elektrische fiets aan moet voldoen:

• de fiets heeft trapondersteuning tot 25 kilometer per uur;
• je moet meetrappen om vooruit te komen;
• de elektromotor van de fiets heeft een vermogen van maximaal 250 watt.

Elektrische fiets of speedpedelec

Het belangrijkste verschil tussen de elektrische fiets en de speedpedelec is de maximale snelheid waarbij de fiets je ondersteunt als je meetrapt. De elektrische fiets biedt trapondersteuning tot maximaal 25 kilometer per uur. De speedpedelec (wettelijk een bromfiets) biedt trapondersteuning tot maximaal 45 kilometer per uur. Ook het motorvermogen verschilt. De elektrische fiets heeft een motorvermogen tot maximaal 250 watt. Het motorvermogen van de speedpedelec is maximaal 4.000 watt.

Een speedpedelec kan dus veel harder dan een standaard elektrische fiets en daarom gelden hiervoor andere regels. Om op een speedpedelec te mogen fietsen, moet je:

• minimaal 16 jaar zijn.
• een bromfietsrijbewijs (rijbewijs AM) hebben. Als je in het bezit bent van een autorijbewijs (rijbewijs B) of motorrijbewijs (rijbewijs A), heb je geen bromfietsrijbewijs nodig.
• een goedgekeurde bromfiets- of speedpedelec-helm dragen.
• een verzekering voor wettelijke aansprakelijkheid (WA) hebben.
• het kentekenbewijs bij je hebben.
• op het verplichte fiets-/bromfietspad rijden als dat aanwezig is of anders op de rijbaan. Het is dus verboden om op het fietspad te rijden.

Een speedpedelec heeft:

• een gele bromfietskentekenplaat.
• een linker achteruitkijkspiegel
• een voortuigidentificatienummer (VIN) 
• verlichting
• rode en witte/gele reflectoren

Voor een speedpedelec gelden de volgende maximumsnelheden:

• Op de rijbaan 45 km/u.
• Op het fiets/bromfietspad buiten de bebouwde kom 40 km/u.
• Op het fiets/bromfietspad binnen de bebouwde kom 30 km/u.

Toegangsregels

Je fietst op het verplichte fietspad of fiets-/bromfietspad. Je herkent dit aan het rond blauw verkeersbord met een witte fiets (bord G11) of een witte fiets en bromfiets.

Als er geen verplicht fietspad of fiets-/bromfietspad is, fiets je op de rijbaan.

Je mag ook op een onverplicht fietspad fietsen. Je herkent dit aan een rechthoekig blauw verkeersbord met het woord fietspad.

Je mag niet op de stoep of op een busbaan fietsen.

Mountainbiken

In veel Nederlandse natuurgebieden mag je alleen fietsen op de daartoe aangegeven routes. Denk hierbij aan de fietspaden en gemarkeerde mountainbikeroutes. Deze zijn te herkennen aan het internationale MTB-teken (een driehoek met daaronder twee rondjes). Daarbuiten mag je niet altijd mountainbiken.

Er zijn ook natuurgebieden waar je (nog) wel vrij op paden en wegen mag wandelen en fietsen. Deze vrijheid wordt door de toenemende recreatiedruk echter steeds meer aan banden gelegd.

Ons advies is: stel je altijd op de hoogte van de toegangsvoorwaarden van een gebied. Deze vind je op borden bij de diverse ingangen. Respecteer de regels en gedraag je als gast. Hiermee creëer je goodwill bij de terreineigenaren én geef je het goede voorbeeld aan andere recreanten. Op deze manier zorgen we er met z'n allen voor dat we onze favoriete hobby kunnen blijven beoefenen.

Gravelbiken

De meeste gebieden zijn geopend van zonsopgang tot zonsondergang en alleen toegankelijk op wegen en paden. Op de toegangsborden staat informatie over toegangsregels voor wandelaars, fietsers en ruiters. Want, niet elk pad is een fietspad, ook al beweert je GPS soms het tegendeel. Elke terreineigenaar heeft zijn eigen toegangsregels. Kijk vooral dus ook op de toegangsborden bij de ingang van de gebieden.


 

Handig

Op de website van veel terreineigenaren vind je ook de toegangsregels. We zetten er een aantal voor je op een rij:

• Natuurmonumenten
• Staatsbosbeheer
• Goois Natuurreservaat
• Limburgs Landschap
• PWN (Nationaal Park Zuid-Kennemerland en Noord-Hollands Duinreservaat)

Nachtfietsen

Het is bij vrijwel alle Nederlandse natuurgebieden verboden om tussen zonsondergang en zonsopgang te fietsen. Je mag als mountainbiker en gravelbikers dus niet bij schemering en in het donker in het bos komen. Dit geldt overigens voor iedereen, ook voor wandelaars, hardlopers en ruiters. Houd er rekening mee dat in de winter de dagen korter zijn. Het is aanlokkelijk om na werktijd een rondje te fietsen, maar rond 17.00 uur gaat de zon toch écht onder. Je mag dan dus niet meer het bos in.