Veel veren hebben de afgelopen jaren te maken met grote uitdagingen, zoals financiële problemen en personeelstekorten. Het is door de vele verschillende organisatievormen van veerponten niet altijd duidelijk wie waar verantwoordelijk voor is. Te vaak ligt de nadruk op financiële haalbaarheid en exploitatietekorten, waardoor de brede maatschappelijke waarde onderbelicht blijft.
De urgentie van deze problemen rondom de veerponten werd nog maar eens benadrukt door de grote opkomst tijdens het Kenniscafé van Tour de Force. Daar werd het rapport ‘Onderzoek impact verdwijnen veerponten’ gepresenteerd. De Veerpontencoalitie is blij dat nu ook landelijk het functioneren van de veerponten in kaart is gebracht en doet nogmaals een oproep aan de verschillende overheden: pak jullie verantwoordelijkheid!
Belang behoud van veerponten
De rapportage beschrijft de belangrijke rol van de veerponten in het hedendaagse Nederlandse vervoerslandschap, de diversiteit aan organisatiestructuren, de financiële aspecten en uitdagingen waarmee ze worden geconfronteerd. Ook geeft het rapport duiding aan de maatschappelijke meerwaarde van deze schakels in de nationale, regionale en lokale infrastructuur. De ruim 300 ponten vormen cruciale verbindingen om barrières te slechten in ons waterrijke land. Het onderzoek geeft een goed beeld van alle waarden, en de impact van het verdwijnen van een veerpont. Zo dragen veren bij aan duurzame mobiliteit, de lokale economie en de sociale cohesie tussen de kernen aan weerszijden van het water. Ook de recreatieve waarde staat belicht: vele veerponten maken onderdeel uit van recreatieve fiets- en wandelnetwerken.
Maatschappelijke betekenis
De maatschappelijke betekenis wordt nog eens kracht bijgezet door dagelijkse veergebruikers hun verhaal te laten vertellen. In een video leggen ze uit waarom ze gebruik maken van een veerpont. “Hierdoor kan ik op de fiets naar mijn werk”, “Het verbindt dorpen met elkaar’’ en “Om op de school aan de overkant te komen” zijn enkele genoemde argumenten. Ook komen meerdere praktijkvoorbeelden aan bod.
Regie en borging veerponten
Het rapport geeft verder meer duidelijkheid en inzicht in hoe het verenbestel is georganiseerd. De Veerpontencoalitie - een samenwerkingsverband van ANWB, Fietsersbond, Fietsplatform, wielersportbond NTFU, Rover, TeVoet, Ver. Vrienden van de Veerponten en Wandelnet - vindt dat er nú vervolgstappen moeten komen.
Zo is het noodzakelijk dat er een beleidsvoorstel komt om de geconstateerde kwetsbaarheden in het huidige stelsel op te lossen. Dit kan door middel van een logische verantwoordelijkheidsverdeling tussen Rijk, provincies, gemeenten en exploitanten, inclusief de daarvoor benodigde wetgeving. Marina van Dijk, Fietsplatform: "Hiervoor is draagvlak nodig. Het maatschappelijke belang van veerponten - en de urgentie - is bij veel bestuurders en ambtenaren een blinde vlek. Voor het breder uitdragen van de maatschappelijke betekenis is goede lobby nodig."
Peter Leonhart, ANWB vult aan: "Dat ziet de Veerpontencoalitie als haar taak; het agenderen van het belang voor het behoud van de veerponten. En het uitwisselen van kennis zoals we nu in Brabant en Gelderland al doen." Daarnaast blijven wij overheden uitdagen om hun rol in dit dossier te pakken. Zodat de veerponten in Nederland geen verweesde tak van vervoer meer is.
Over de Veerpontencoalitie
Begin 2023 werd de veerpontencoalitie gestart. Het initiatief ontstond doordat een flink aantal veren in de problemen kwam door het verdwijnen van het verenfonds in de provincie Gelderland. Meerdere partijen vonden dit zonde en moedigden inwoners uit de provincie aan om de petitie ‘Ik houd van veren’ te tekenen. Deze petitie sloeg aan, met meer dan 26.000 steunbetuigers. En het had effect, want er is 500.000 euro door de provincie gereserveerd om het tekort in 2023 op te vangen. De coalitie zet zich nu ook in voor andere veerponten in Nederland.